Nhắc đến Hưng Yên là người ta nhớ ngay đến nhãn lồng. Nhãn lồng Hưng Yên được xem như hơi thở và niềm tự hào của người dân Hưng Yên, nó không chỉ là một loại trái cây đặc sản mà còn là biểu tượng văn hóa của vùng đất nơi đây.
Khi nắng đủ vàng, gió vừa đủ nhẹ, Hưng Yên lại rộn ràng bước vào một mùa ngọt thơm – mùa nhãn chín. Người ta vẫn quen gọi là “mùa nhãn”, như thể đó là một mùa riêng biệt, chẳng nằm trong vòng quay bốn mùa, mà là sự kết tinh của bao tháng ngày nắng gió, sương sớm và tấm lòng của người trồng nhãn nơi đây.
Mỗi độ cuối tháng Bảy sang tháng Tám, những vườn nhãn như khoác lên mình một tấm áo mới – màu vàng nâu của quả chín, chen giữa sắc xanh lá rậm rạp. Nhãn chín theo trà, nhưng ngay từ đầu mùa, cả vùng đã thơm nức hương nhãn, râm ran tiếng người thu hái, tiếng xe cộ chở hàng, và cả tiếng reo vui của thương lái, du khách gần xa.
Nhìn những chùm quả sai trĩu cành, như muốn dâng hiến trọn vẹn cho con người những gì tinh túy nhất mà đất trời chắt chiu. Mỗi quả nhãn lồng được nâng niu như món quà quý. Chỉ cần khẽ bóc lớp vỏ nâu vàng mỏng nhẹ, hương thơm đã lan tỏa – một thứ hương thơm không thể trộn lẫn, vừa ngọt ngào, vừa thanh mát. Cùi nhãn dày, giòn, ôm trọn lấy hạt nhỏ bên trong. Vị ngọt đậm đà, quyện cùng hương thơm dịu nhẹ ấy khiến người ta đã nếm thử một lần là chẳng thể nào quên. Hương vị nhãn Hưng Yên là điều không nơi nào sánh được. Cái khác biệt ấy không chỉ đến từ giống nhãn lồng đặc hữu, mà còn từ thổ nhưỡng, từ sự cần mẫn và kinh nghiệm tích lũy qua bao đời của người dân nơi đây. Và giữa bao vườn nhãn trĩu quả, người ta vẫn thường ghé thăm cây nhãn Tổ – nơi được coi là khởi nguồn cho giống nhãn lồng nổi danh khắp nước. Cây nhãn cổ thụ ấy vẫn vững vàng nơi sân chùa Hiến, chứng kiến bao mùa vụ trôi qua, vẫn trổ hoa, kết trái, vẫn được gìn giữ như một báu vật của quê hương.
Nhãn lồng Hưng Yên không chỉ là sản vật mà còn là niềm tự hào, là di sản sống động của vùng đất giàu truyền thống.
Về Hưng Yên mùa này, bạn đừng chỉ ghé qua. Hãy dừng chân lại, đi giữa vườn nhãn sai trĩu, chọn cho mình một chùm quả căng tròn, bóc nhẹ lớp vỏ mỏng rồi nhắm mắt thưởng thức. Bạn sẽ hiểu vì sao người Hưng Yên vẫn gìn giữ cây nhãn như báu vật. Và vì sao, giữa biết bao sản vật của đất Việt, nhãn lồng Hưng Yên vẫn là một hương vị đặc biệt, khiến người ta vấn vương mãi không thôi!.
